Η «Πολιτιστική Πυξίδα» (Cultural Compass) αποσκοπεί στη δημιουργία ενός στρατηγικού πλαισίου για την πολιτιστική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Αυτή η πρωτοβουλία προκύπτει από την ανάγκη να ενσωματωθεί ο πολιτισμός πιο αποτελεσματικά στην ευρύτερη πολιτική της ΕΕ. (https://ec.europa.eu/info/law/better-regulation/have-your-say/initiatives/14609-A-Culture-Compass-for-Europe_en)
Στοχεύει να αντιμετωπίσει προκλήσεις όπως οι περιορισμοί στην καλλιτεχνική ελευθερία, οι επισφαλείς συνθήκες εργασίας για καλλιτέχνες, η ψηφιακή μετάβαση και η ανάγκη για βιώσιμα επιχειρηματικά μοντέλα στον πολιτιστικό τομέα. Επιδιώκει, επίσης, να ενισχύσει την πρόσβαση στον πολιτισμό για όλους, ιδιαίτερα για ευάλωτες ομάδες και περιοχές με περιορισμένες ευκαιρίες συμμετοχής σε πολιτιστικές δράσεις. Η πολιτιστική πυξίδα θα παρέχει ένα πλαίσιο που θα συνδέει τις υπάρχουσες πολιτικές και χρηματοδοτικά εργαλεία της ΕΕ, προάγοντας τη συνεργασία μεταξύ κρατών μελών και ενδιαφερόμενων φορέων. Θα περιλαμβάνει διαβούλευση με πολιτιστικούς φορείς, κράτη μέλη και πολίτες για τη συλλογή απόψεων και προτάσεων.
Η πρωτοβουλία αυτή θα:
· συμβάλλει στην προβολή της δράσης της ΕΕ για την υποστήριξη του ποικιλόμορφου πολιτισμού της Ευρώπης και της πλούσιας πολιτιστικής της κληρονομιάς,
· βελτιώσει τις συνθήκες εργασίας των καλλιτεχνών και των επαγγελματιών του πολιτισμού και θα
· ξεκλειδώσει το ανταγωνιστικό δυναμικό των πολιτιστικών και δημιουργικών τομέων.
Σε αυτό το πλαίσιο, μέχρι στιγμής, έχουν κιόλας συλλεχθεί κάποιες προτάσεις και απόψεις πολιτών και πολιτιστικών φορέων (ιδιωτικών και δημόσιων) από αρκετές ευρωπαϊκές χώρες. Αυτές οι προτάσεις επικεντρώνονται σε διάφορους τομείς και αναδεικνύουν τις ανάγκες και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι επαγγελματίες του πολιτισμού σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Παραδείγματα προτάσεων είναι τα εξής:
· Υποστήριξη των επαγγελματιών που ασχολούνται με την προστασία και την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς, όπως είναι οι αρχαιολόγοι, οι ιστορικοί τέχνης και οι μουσειολόγοι, καθώς και επαγγελματίες με ενασχόληση στον βιώσιμο τουρισμό.
· Υποστήριξη της λογοτεχνικής μετάφρασης: Μέτρα για την προώθηση της συγγραφής, δημοσίευσης και μετάφρασης έργων σε όλες τις γλώσσες της Ευρώπης.
· Απλούστευση διαδικασίας χρηματοδότης: Απλοποίηση της διαδικασίας αίτησης για ευρωπαϊκά κονδύλια, ώστε να είναι πιο προσιτή για
αυτοαπασχολούμενους και μικρούς φορείς, καθώς και παροχή συγκεκριμένων μηχανισμών υποστήριξης.
· Προσιτή προώθηση της χρηματοδότησης: Η παρουσίαση των πολιτιστικών εργαλείων της ΕΕ είναι υπερβολικά θεσμική και ακαδημαϊκή, και απαιτεί απλοποίηση για καλύτερη κατανόηση από το κοινό.
· Προσβασιμότητα στην τέχνη και τον πολιτισμό. Παροχή εισιτηρίων για πολιτιστικές δράσεις προς νέους, ώστε να ενθαρρυνθεί η συμμετοχή τους.
· Πραγματική ένταξη – συμπερίληψη: Δημιουργία πολιτικών που να καλύπτουν τις ανάγκες ατόμων με διαφορετικές ικανότητες και αντιλήψεις, προκειμένου να διασφαλιστεί η πραγματική συμμετοχή όλων των πολιτών στον πολιτισμό.